Tai Chi dla Jeźdźców

Są one bardzo pomocne jednakże z mojego punktu widzenia zbyt mało pisze się o tym, jak poczuć czy siedzi się dobrze, jak prawidłowo wyprostować plecy, jak wygląda idealne napięcie mięśniowe, jakie ustawienia zapewniają swobodny przepływ energii w naszym ciele a jakie je blokują i powodują niepotrzebna ich spięcia. Pierwsze dwa tematy opiszę w tym artykule a pozostałe w kolejnym. W zrozumieniu i głębokim czuciu naszego ciała, emocji, przepływu energii może pomóc nam Tai Chi. Poniżej wklejam grafiki wyjaśniające prawidłowe ustawienie ciała podczas medytacji stojącej Zhang Zhuan (Stać jak Słup) która jest bazą do wszelkich ćwiczeń Tai Chi.

​

​

Wygląda podobnie, prawda?:) Dodam również, że zrozumienie takiej struktury ciała poprawi jakość naszego zdrowia oraz wszelkich czynności przez nas wykonywanych np.: jazdy samochodem, różnych innych aktywności ruchowych czy artystycznych. Brzmi niewiarygodnie ale jest potwierdzone przez wszystkich znanych mi adeptów Tai Chi z przynajmniej rocznym stażem regularnych ćwiczeń.

Poniżej opiszę to, czego do tej pory nauczyłam się od moich trenerów, z którymi miałam zaszczyt ćwiczyć, przefiltrowane przez własne odczucia. Zaczynam od najważniejszych:

1. Nogi:

Najważniejszy element trzymający nas na grzbiecie konia. Prawidłowo rozciągane do ziemi „wciągają” biodra głęboko w siodło/grzbiet konia gwarantując maksymalną stabilizację jaką jesteśmy w stanie uzyskać na koniu. Ich ustawienie powinno być takie jak wtedy gdy stoimy na ziemi - stopy przyklejone do podłoża całą powierzchnią (podbicie równomiernie obciążone w płaskim strzemieniu) z piętą umieszczoną pod kością kulszową – wszelkie wychylenia będą powodowały utratę równowagi również podczas stania na ziemi. Przesunięcie ciężaru ciała w stronę pięt (pięta ciągnięta w dół) pozwala przekierować ciężar ciała przez nogi stopy do ziemi i jednocześnie wzmocnić postawę. Silny „dół” ( obszar od centrum bioder – Dan Tian, nasze centrum energetyczne oraz punkt ciężkości – aż po stopy) umożliwia rozluźnienie „góry” (tułowia z głową i ramionami).

Kolano powinno być zgięte w osi drugiego palca stopy co gwarantuje jego prawidłową pracę i tym samym brak kontuzji. Dodając odczucie „wkręcania” stóp w ziemię, bądź też lekkiego ściskania piłki między kolanami uzyskamy nogi przylegające do boków konia.

Pamiętajmy jednak o tym, że najistotniejsze jest kierowanie ciała w do ziemi a nie zaciskanie przestrzeni między nogami.

 

2. Miednica:

Centrum dowodzenia zarówno w jeździectwie jak i m.in. w Tai Chi. W miejscu usytuowanym ok 2 palce poniżej pępka w środku naszego ciała znajduje się najważniejsze centrum energetyczne oraz u znacznej większości osób punkt ciężkości. Z tego miejsca powinien „wychodzić” każdy ruch aby ciało pracowało prawidłowo w połączeniu z innymi jego częściami. Dzięki takiemu działaniu energia rozprowadzona zostaje po całym ciele, uwalniając zbędne napięcia i blokady.

Wszelkie ruchy wykonywane w taki sposób stają się płynniejsze, bardziej miękkie i subtelne. Tak naprawdę każdy jeździec zaawansowany używa takiego połączenia przy np. półparadzie – intencja ruchu zaczyna się w „miednicy” (mięśnie pośladkowe, głębokie tułowia i dna miednicy) i jednocześnie rozchodzi w dól (łydki) jak i w górę (przez tułów do rąk i dłoni).

By zapewnić swobodną, prawidłową pracę miednicy musimy ustawić ją „poziomo” do podłoża, biorąc za wytyczne spojenie łonowe oraz kości kulszowe (odczuwalne przez każdego siedzącego na czymś twardym) jako 3 punkty wytyczne. Poczujmy czy czujemy każdą tak samo – jeżeli nie, będzie to oznaką nierównego siedzenia, obciążania bardziej jednej strony. Możemy również skupić się na odczuciach z okolicznych mięśni – ponapinane mocniej po którejś ze stron świadczą o przekrzywieniu.

Drugim etapem prawidłowego ustawienia miednicy jest skierowanie kości ogonowej pionowo do ziemi. Prawidłowo osiągamy takie ustawienie używając mięśni brzucha do lekkiego podwinięcia miednicy przy jednoczesny spłyceniu lordozy (wygięcia) lędźwiowej kręgosłupa. Bardzo dobrze odczujemy to siadając na twardym i płaskim np. drewnianym krześle, wyciągniemy w górę kręgosłup przez czubek głowy (punkt na przedłużeniu kręgosłupa) i zaczniemy ruszać miednicą w przód i tył. To ustawienie miednicy, w którym odczujemy styczność kości kulszowych z siedzeniem najmocniej jest prawidłowe.

 

3. Tułów wraz z głową

​Dochodzimy do ustawienia prawidłowego wyprostowania pleców. Poczynając od ustawienia miednicy równolegle do ziemi wyciągamy kręgosłup przez czubek głowy. Sprawdź gdzie znajduje się ten punkt, gdyż bardzo często mylony jest z miejscem nad czołem. Zazwyczaj musimy obniżyć brodę by rozciągnąć dobrze kręgosłup. Teraz skup się na klatce piersiowej czy nie jest zbyt napięta – powinna być lekko uniesiona ale rozluźniona. Najlepiej sprawdzić jej ustawienie skupiając się na odczuciach z przepony – w jakim ustawieniu oddycha nam się najswobodniej poruszając klatką piersiową w przód i w tył.

A teraz wyobraź sobie, że w środku tułowia, wzdłuż kręgosłupa znajduje się elastyczny patyk bambusowy (Chińczycy określają to mianem igły w bawełnie), utrzymywany przez mięśnie głębokie - Twoja OŚ obrotu. Powinna być ona silna i stabilna w przeciwieństwie do reszty ciała dookoła niej. Niczym pień drzewa z elastycznymi gałęziami wokół. Tak naprawdę jest to połączenie dwóch bardzo ważnych punktów energetycznych w naszym ciele – na czubku głowy (Bai Hui) oraz pomiędzy kroczem/jądrami a odbytem (Hui Yin).

Dobrze obrazuje to również mądrość chińska by być jak góra i woda zarazem. To stwierdzenie odnosi się również do naszej mentalności. Gdy opanujemy powyższe ustawienia nasze ciało będzie mogło w szybki, delikatny i precyzyjny sposób zareagować na zmiany ustawienia ciała konia bez utraty równowagi / struktury ciała oraz wyizolować niepotrzebne napięcia.

​

4. Ręce:

Jest kilka wskazówek często spotykanych w książkach jeździeckich jak powinno się ustawiać ręce w trakcie jazdy konnej. Zazwyczaj spotykamy się z opinią by ręka od łokcia przez dłoń była przedłużeniem linii prostej idącej od pyska konia do dłoni jeźdźca. Starsze źródła zalecają trzymanie rąk z kątem prostym pomiędzy przedramionami, w łokciu. Inne by trzymać dłonie kilka centymetrów nad kłębem konia.

Czy kiedykolwiek testowałaś/eś samemu w którym ustawieniu masz najbardziej rozluźnione ręce?

 

Z punktu widzenia Tai Chi, każdy staw w naszym ciele powinien być „otwarty” by energia mogła swobodnie płynąć. Zablokowany staw jest w całkowitym wyproście oraz bardzo silnym zgięciu. Jest to równoznaczne z silnym napięciem mięśni okołostawowych. Tego powinniśmy unikać.

Wszelkie ustawienia ciała powinny przypominać mniej lub bardziej wygięty łuk.

Rozluźnij barki, ramiona. Skieruj całe ramiona przed siebie tak jakbyś chciał/chciała kogoś przytulić. Zatrzymaj ręce w momencie kiedy dłonie są wnętrzami do siebie jakby ich środki były połączone niewidzialną sprężyną/gumą. Spróbuj zwizualizować sobie dużą kulę/piłkę którą obejmujesz całymi ramionami, klatką piersiową oraz brzuchem ale nie trać osi..

 

To jak wysoko powinno trzymać się dłonie - pokaże Ci Twoje ciało. W tym idealnym ustawieniu poczujesz największy komfort i relaks. Koń też ;)

 

Chciałam jeszcze dodać w jaki sposób działać dłonią i przedramieniem by nie powodować niepotrzebnych napięć. Nie ciagnąc w linii prostej wodzy – spróbuj a odczujesz silne napięcia – tylko, tak powyżej – po łuku: rozluźnij nadgarstek a opadnie lekko w dół, następnie ruchem spiralnym przekręć dłonie jednocześnie zbliżając małe palce dłoni w stronę osi ciała. Ruch ten przyrównać można do czerpania wody łyżką.

Działanie będzie łagodniejsze, przyjemniejsze dla konia.

 

By utrzymywać taką strukturę całego ciała trzeba wypracować w sobie ogromną jego świadomość. Nasz umysł powinien początkowo nieustannie skanować poszczególne jego partie by korygować pojawiające się blokady. W tym pomaga bardzo medytacja stojąca. Z czasem ustawienia te stają się naturalne dla nas i możemy skupić się na wyczuciu drugiej istoty – czy to konia w przypadku jeździectwa, czy człowieka w przypadku Tai Chi i życia na co dzień. Ważne jest by być otwartym na sygnały płynące z naszego wnętrza i odpowiednio na nie reagować.

 

Mam nadzieję, że udało mi się w przystępny sposób wyjaśnić sens i konieczność znanych nam ustawień ciała jeźdźca. Łatwiej je zrozumieć stojąc na ziemi niż siedząc w siodle, na poruszającym się koniu. Dlatego też serdecznie zapraszam na moje warsztaty, na których pokaże Ci jak wypracować bazowe umiejętności do bycia dobrym jeźdźcem.

Zapraszam również do lektury następnego artykułu, w którym przybliżę prawidłowe napięcie/rozluźnienie ciała.

 

Wielu wspaniałych chwil w siodle i nie tylko życzę!

​

Tekst: Marta Pociejewska

Konsultacje merytoryczne: Paulina Kowalska https://www.znanylekarz.pl/paulina-kowalska-2/fizjoterapeuta/warszawa